Przez wiele lat tzw. frankowe umowy kredytowe zawierane z kredytobiorcami przez GE Money Bank S.A. z uwagi na to, że odbiegały od typowych umów kredytowych indeksowanych do franka szwajcarskiego, wzbudzały wątpliwości zarówno wśród prawników zajmujących się reprezentacją kredytobiorców jak i wśród sądów, co przejawiało się dość dużymi rozbieżnościami w orzecznictwie. Kontrowersje wzbudzał fakt, że w odróżnieniu od typowych umów indeksowanych do CHF czy denominowanych do CHF, gdzie zapisy wprost odnosiły się do tabeli kursów banku jednostronnie ustalanych przez bank na nieokreślonych zasadach, w umowach z GE MONEY BANK S.A. znajdowały się zapisy które bezpośrednio odwoływały się do średniego kursu NBP.
Do kursów średnich NBP doliczana była marża sprzedaży. Tak sformułowane zapisy powodowały, że sądy różnie oceniały ważność całej umowy. Część składów orzekających uznawała, że po wyeliminowaniu tylko marży, umowa może być utrzymana w mocy. Pozostała część zaś stała na stanowisku nie można usunąć jedynie części paragrafu umowy, co oznaczało że cały zapis jest nieskuteczny, a umowa nieważna.
Przełomowe dla kredytobiorców okazało się orzeczenie TSUE wydane w dniu 8 września 2022 r. w sprawie C-80/21. TSUE jednoznacznie przesądził, że nie jest możliwe usunięcie jedynie części nieuczciwego dla kredytobiorcy zapisu umownego. Stanowisko to w wyroku z dnia 7 lutego 2023 r. potwierdził Sąd Najwyższy w sprawie o sygn. I CSK 4195/22. Poniżej kluczowe fragmenty tego wyroku:
Do zagadnienia drugiego: „z wyroku TSUE wydanego w sprawie C-19/20 nie wynika jednolity sposób traktowania zobowiązania do uiszczenia na rzecz kredytującego banku marży. Zobowiązanie takie wynika bowiem z treści konkretnej umowy zawieranej przez strony i podlega zasadom wykładni oświadczeń woli. Wykładnia ta, dokonywana w każdym przypadku, prowadzi do ustalenia treści normy wynikającej z interpretowanego postanowienia umownego. W przypadku umowy badanej w niniejszej sprawie jednak Sąd odwoławczy ustalił, że kwestionowane klauzule indeksacyjne dotyczą w równym stopniu wyliczenia samego zobowiązania kredytowego (świadczenia głównego), sposobu kalkulacji należnych rat, jak i naliczania marży. Z tej przyczyny nie znalazł podstaw do wyinterpretowania oddzielnej normy prawnej odnoszącej się wyłącznie do marży banku. Do zagadnienia trzeciego: W wyroku wydanym w połączonych sprawach C80/21 – C-82/21 TSUE wskazał, że artykuł 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie orzecznictwu krajowemu, zgodnie z którym sąd krajowy może stwierdzić nieuczciwy charakter nie całości warunku umowy zawartej między konsumentem a przedsiębiorcą, lecz jedynie elementów tego warunku, które nadają mu nieuczciwy charakter, w związku z czym warunek ten pozostaje, po usunięciu takich elementów, częściowo skuteczny, jeżeli takie usunięcie sprowadzałoby się do zmiany treści tego warunku, który ma wpływ na jego istotę, czego zweryfikowanie należy do sądu odsyłającego. Jednocześnie potwierdził też, że przepisy te stoją na przeszkodzie orzecznictwu krajowemu, zgodnie z którym sąd krajowy może, po stwierdzeniu nieważności nieuczciwego warunku znajdującego się w umowie zawartej między konsumentem a przedsiębiorcą, która to nieważność nie pociąga za sobą nieważności tej umowy w całości, zastąpić ten 5 warunek przepisem dyspozytywnym prawa krajowego.”
Zachęcamy do zapoznania się w całością wyroku Sądu Najwyższego:
https://www.sn.pl/sites/orzecznictwo/orzeczenia3/i%20csk%204195-22.pdf
Podsumowując, po kluczowych dla kredytobiorców wyrokach TSUE i potwierdzenia ich stanowiska przez Sąd Najwyższy, sytuacja kredytobiorców GE MONEY BANK S.A. stała się dużo bardziej korzystna. Umowa kredytowa zawierające klauzule odnoszące się do średniego kursu NBP wraz z marżą jest nieważna i nie może być utrzymana w mocy.
Zachęcamy do kontaktu z naszą kancelarią, celem analizy umowy kredytowej i zaproponowania najlepszej strategii dla unieważnienia umowy.